Een zin met ‘en’ of ‘maar’ beginnen? Dat kan gewoon

Bijgewerkt: 22 augustus 2021

Een van de grootste misstanden in de schrijverswereld: je mag geen zin met ‘en’ of ‘maar’ beginnen. Al die schrijvers hebben deze foutieve informatie waarschijnlijk op de basisschool meegekregen. Een goede tekstschrijver weet hoe het zit, maar ik ga het vandaag nog eens uitleggen.

De spellingregels

Schrijf je wordt met T of DT, wanneer gebruik je een komma en hoe begint en eindigt een zin? De meeste mensen hebben het vroeger op school geleerd: een zin mag nooit met de woordjes en of maar starten. Dat is er vroeger lekker in gestampt en hierdoor blijven hangen. Helaas slaat deze regel helemaal nergens op!

Met betrekking tot het begin van een zin zijn er niet zo heel veel spellingsregels. Behalve dat een zin bijna altijd met een hoofdletter begint. Zelfs wanneer het een afkorting betreft start je met een hoofdletter, bijvoorbeeld: N.a.v. dit artikel schrijf ik een brief. Eigenlijk is dat de enige regel die je moet onthouden wanneer het op het begin van een zin aankomt.

Mag je een zin met ‘en’ beginnen?

Gelukkig leven we in een vrij land en mag je een zin schrijven zoals je dat wil. Of het taaltechnisch klopt, dat is weer een ander verhaal. Mag je een zin met ‘en’ beginnen? Ja dat mag! Vaak start je een zin met het woordje en om de vorige zin te benadrukken. Kijk maar eens naar onderstaande twee voorbeelden.

1. Ik kocht een paar sportschoenen met 50% korting. En ik heb ook nog een voordelige sportbroek gescoord.
2. Het verschil tussen een vogel en vis is dat een vis niet kan vliegen. En andersom, een vogel kan niet onder water leven.

Dit zijn twee hele goede en geaccepteerde voorbeelden waarbij je een zin met het woordje en begint. Door het woordje en te gebruiken benadruk je het feit of argument in de vorige zin.

Zin beginnen met maar

Volgens veel schrijvers is het een net zo grote doodzonde om een zin te beginnen met maar. Ook die schrijvers zouden zich moeten schamen want je mag vooraan in een zin gewoon het woordje ‘maar’ zetten. Dit woord gebruik je om twee zinnen met elkaar in verbinding te brengen. Eigenlijk gebruik je dit om een tegenstelling of argument weer te geven. Kijk maar weer eens naar de voorbeelden.

1. Bij een mobiel abonnement krijg je er een telefoon bij. Maar de maandlasten gaan dan wel omhoog.
2. Je mag geen rattengif inzetten. Maar hoe krijg je ratten dan wel weg?

Een komma voor de ‘en’

Word je erop aangesproken omdat je een komma voor het woordje ‘en’ zet? Ook nu weer wordt gedacht dat dit nooit mag. Terwijl dit helemaal van de strekking van de zin afhangt. Gebruik een komma wanneer het wenselijk is om een pauze in te lassen. Of wanneer je iets wil benadrukken. Bijvoorbeeld:

• Hans, werkzaam bij Spied, en Marley bezochten het museum.

In bovenstaande zin is duidelijk dat alleen Hans werkzaam is bij Spied, dit wordt anders het geval wanneer je die komma voor de -en weglaat:

• Hans, werkzaam bij Spied en Marley bezochten het museum.

De zin ziet er niet alleen vreemd uit, ook lijkt het alsof Hans werkzaam is bij zowel Spied als Marley. Is het nodig om een komma voor de -en te plaatsen dan moet je dit zeker doen.

De regels er nog eens op nalezen

Twijfel je hoe je een zin moet schrijven? Bovenstaande regels vind je ook altijd terug op de websites Taaladvies en Onzetaal.

Zin beginnen met: echter, omdat, want, daarom, bijvoorbeeld of dus

Bovenstaande regel geldt ook voor een zin beginnen met een van de volgende woorden:

• Echter
• Omdat
• Want
• Daarom
• Bijvoorbeeld
• Dus

En als bonus een zin beginnen met ik. Veel mensen vinden dit niet kunnen maar het mag gewoon. Of je het gebruikt hangt een beetje van taalgevoel maar ook van de situatie af. Hieronder alweer enkele voorbeelden.

Echter: om een tegenstelling in de vorige zin weer te geven. De Amerikaanse Cocker vraagt niet veel verzorging. Echter ben je wel veel tijd aan de vachtverzorging kwijt.

Omdat: dit is een voegwoord waarbij je de uiteindelijke boodschap achteraan de zin plaatst. We eten om 17:00 uur. Omdat 18:00 uur voor de jongste kinderen te laat is.

Want: om iets te benadrukken. Ik heb wat geld in een envelopje gedaan. Want ik weet echt niet wat ik voor je verjaardag moet kopen.

Daarom: hiermee geef je oorzaak-gevolg aan. Snijbloemen verwelken snel. Daarom moet je ze niet in een te warme ruimte plaatsen.

Bijvoorbeeld: volgend op een onvolledige zin. Er zijn verschillende hondenrassen. Bijvoorbeeld de Mechelse herder of de chihuahua.

Dus: wordt weinig aan het begin van een zin gebruikt. Dit is een voegwoordelijk bijwoord of een voegwoord. Het was al 12:05 uur. Dus had het geen zin meer om in de auto te stappen.

Ik: wordt aan het begin van een zin als onbeleefd gezien maar het mag gewoon. Ik reageer op dit artikel omdat ik een complimentje wil maken.

Wanneer je kritiek krijgt op de zinsopbouw

Geloof me het zijn vooral stoffige personen die dit soort kritiek hebben op de schrijfwijze van anderen. De meeste ‘klagers’ zijn niet eens op de hoogte van bovenstaande (ongeschreven) regeltjes.

Krijg je kritiek op een tekst of e-mail en raak je hierdoor in twijfel? Laat de tekst gewoon door mij nakijken. Geef aan of het om een zakelijke of losse-stijl tekst gaat. In zakelijke teksten is het niet wenselijk om zinnen te beginnen met en, maar, dus of ik. Het oogt niet zo netjes maar het is zeker geen grammaticale fout!

Voor een klein bedrag wordt je tekst geheel nagekeken. Dus ook op andere taalfouten. Neem vrijblijvend contact op of vraag direct de tarievenkaart aan.

---