Wat gebeurt er met het auteursrecht wanneer je een #hashtag gebruikt op Instagram?

Bijgewerkt: 12 september 2023

Hastags vergroten het bereik op social media. Twitter (tegenwoordig X) maakte het gebruik van hashtags populair. Inmiddels is dit op heel veel platforms gebruikelijk, waaronder ook Instagram.

Kun je middels een hashtag jouw auteursrecht claimen? En wat gebeurt er wanneer je een merkhashtag in je bericht opneemt, of een merk of bedrijfsnaam als hashtag gebruikt? Op deze vragen geef ik vandaag antwoord.

Het auteursrecht van content

Wanneer je op Instagram deelt, heb je hier vaak auteursrecht over. Ik zeg met opzet ‘vaak’ want het is niet altijd het geval. Wanneer je bijvoorbeeld een gedeelte van mijn blog op Instagram deelt, blijf ik de auteursrechthebbende. Dat jij dit op Instagram deelt maakt jou nog geen auteur. Sterker nog, je deelt iets zonder toestemming dus je schendt het auteursrecht.

Wanneer je iets deelt moet dit uniek en onderscheidend zijn. Dan pas krijg je het auteursrecht hierover.

Wat er met het auteursrecht gebeurt wanneer je een hashtag gebruikt

Velen denken dat hashtags een bepaalde juridische status hebben. Maar dat is helemaal niet zo. Met een hashtag kun je geen auteursrecht claimen. Dus wanneer jij bijvoorbeeld een gedeelte van mijn blog deelt, en hier je eigen hashtag bij plaats, wil dit niet zeggen dat jij ineens het auteursrecht hebt.

Dit geldt ook voor je eigen unieke content. Stel dat je zelf een foto maakt en publiceert, en hier een unieke tekst bij plaats. Niemand kan eromheen: jij bent de maker en dus de auteursrechthebbende. Je hoeft geen hashtags te plaatsen om dit auteursrecht te claimen. Die hashtags zijn alleen bedoeld om je bereik te vergroten, het heeft geen juridische status.

Merkhashtags op Instagram

Veel bedrijven maken hun eigen merkhashtags. Bijvoorbeeld een korte slogan of een uniek woord, waarmee het bedrijf zich weet te onderscheiden. Door consistent gebruik te maken van een merkhashtag, treedt er herkenning bij het publiek op.

Een merkhashtag van een ander gebruiken

Stel dat iemand het woord ‘oploskoffie’ als merk registreert. Omdat het hier om een alledaags woord gaat, mag het merk niet voor oploskoffie gebruikt worden. Maar bijvoorbeeld wel voor dieetpillen. Want ja, met het groeiend aantal mensen met een ongezond overgewicht, stijgt de vraag naar dieetpillen.

Je hebt dus dieetpillen met de naam ‘oploskoffie’. Het merk gebruikt deze hashtag ook op Instagram, bijvoorbeeld in een bericht zoals “onze #Oploskoffie dieetpillen zijn dé oplossing tegen overgewicht”.

Mag jij #oploskoffie in je eigen Instagram bericht gebruiken, bijvoorbeeld “de dag begonnen met #oploskoffie, nu heb ik weer genoeg energie”.

Ja dat mag! Het merk van de Oploskoffie dieetpillen mag de hashtag niet claimen. Dit wil zeggen dat je er gewoon gebruik van kunt maken. Maar iets dat niet mag dus je voordoen als dat bedrijf of merk. Je mag dus niet nadoen alsof jij de officiële fabrikant of verkoper bent.

Ditzelfde geldt ook voor merkhashtags zoals #Nika, #Adidas, #MacDonalds enzovoorts. Je mag die hashtags zo vaak gebruiken als je wil, en in welke context dan ook niet zolang je maar niet doet alsof jij dat bedrijf of dat merk bent.

Kun je een hashtag bezitten?

Veel bedrijven en merken willen hun eigen hashtags maken. Wanneer die hashtags eenmaal populair worden, kunnen ze het belangrijker om hier controle over te hebben. Het liefst willen ze dat ze intellectueel eigendom over hun hashtags krijgen.

Aan de andere kant maken internetgebruikers zich hier zorgen over. Hashtags moeten door iedereen gebruikt kunnen worden, zonder juridische gevolgen.

Je kunt een hashtag als handelsmerk gebruiken. Vooral in Amerika registreren bedrijven hashtags als handelsnaam of als merk. Bijvoorbeeld #DeBakker of #Waterfall.

Een handelsnaam of een merknaam is iets anders dan auteursrecht. Je kunt anderen niet verbieden om gebruik te maken van hashtags. Zelfs wanneer het om een handelsnaam of merknaam gaat. Dit is juridisch niet aan te vechten.

Voorkomen dat iemand jouw hashtags gebruikt

Het probleem is dat je niet kunt voorkomen dat anderen jouw hashtags gebruiken. Ook niet wanneer dit schadelijk voor jouw bedrijf of merk is. Laat ik weer even teruggaan naar die Oploskoffie dieetpillen. Iemand mag bijvoorbeeld zeggen: “zowel oploskoffie als dieetpillen zijn zeer slecht voor de gezondheid #oploskoffie #dieetpillen”.

Het lijkt bijna of het bewuste merk genoemd wordt. Dat zou ook kunnen, maar misschien ook niet. Maar zelfs als naar een merk wordt verwezen, zoals: “slechte kwaliteit schoenen #Nike”, dan kan het bewuste merk hier helemaal niks tegenin brengen. (Oké Nike, ik vind jullie kwaliteit top en het is mijn favoriete merk, dus vergeef mij mijn voorbeeld)

De waarheid is dat iedereen hashtags kan gebruiken zoals het hem goed dunkt. Behalve het volgende, dat mag weer niet:

• #Oploskoffie dieetpillen zijn bewezen slecht, wij verkopen veel betere dieetpillen (een oneerlijke concurrentiestrijd)
• Wij van #Nike, verkopen smartphones in onze webshop (je bent helemaal niet van Nike maar gebruikt deze merknaam om klanten te trekken)

Zolang het niet om oneerlijke concurrentie gaat, of misbruik van een merknaam, kun je niemand verbieden om hashtags op social media te gebruiken.

Concurrerende merkhashtags om op te adverteren

Er is een manier om te profiteren van goede merkhashtags. Wanneer je bijvoorbeeld sneakers verkoopt en gevonden wil worden op de hashtag-zoekopdracht ‘#Nike’, dan kun je dit middels trefwoordtargeting aangeven. Je advertentie wordt dan getoond wanneer mensen de hashtag #Nike invoeren, zonder dat deze hashtag in jouw advertentie zichtbaar is.

Trefwoordtargeting is dus een slimme manier om gebruik te maken van goede of concurrerende merkhashtags, zonder dat je hiermee handelsmerkwetten overtreedt. Wat is de online wereld toch geweldig!

---