Wat is Mastodon? Je eigen sociaal netwerk

Bijgewerkt: 8 november 2022

Steeds meer mensen zien Mastodon als hét alternatief voor Twitter. Dit sociale netwerk bestaat sinds 2016, dus het is niet iets nieuws. Dat het zo aan populariteit wint heeft met de Twitterovername van Elon Musk te maken.

Mastodon is een gedecentraliseerd sociaal netwerk, op basis van open source. In de basis werkt dit platform hetzelfde als Twitter. Het grootste verschil is dat gebruikers zich op individuele servers aanmelden. Hierdoor liggen de gegevens van gebruikers niet bij één partij.

Waarom het decentrale netwerk plots zo populair is

Veel nieuwswebsites melden dat gebruikers op zoek zijn naar een alternatief omdat Elon Musk Twitter heeft overgenomen. Maar dit klopt niet helemaal, want Mastodon is decentraal en Musk is hier flink bekend mee. Musk is groot fan van de decentrale cryptomunt dogecoin en promoot deze regelmatig op Twitter. Eerder liet hij weten dat mensen een Tesla in bitcoin of dogecoin kunnen afrekenen.

Het is niet exact te zeggen waarom twitteraars op zoek zijn naar een decentraal alternatief, want ook Elon Musk heeft zich met Twitter gewoon aan de wetgeving te houden.

Een netwerk van duizenden servers

Je kunt op Mastodon gewoon een account aanmaken en berichten plaatsen. Dat werkt op een standaard sociaal netwerk zo, maar bij Mastodon moet je enige technische kennis hebben.

Mastodon bestaat uit een netwerk van duizenden servers, ook wel knooppunten genoemd. Vantevoren kies je een server. Hierbij is het belangrijk dat je voor een server gaat die goed bij je interesses aansluit.

Voor een leek is het lastig om te begrijpen wat deze servers inhouden en hoe je er een vindt. Je hebt keuze uit meer dan 70.000 servers dus begin er maar eens aan. Voor de beginner raad ik aan om zich aan te melden bij mastodon.online, de algemene server. Hieronder een korte Mastodon server lijst:

• Mastodon.lol
• Ravenation.club (muziek)
• Gensoyko.social (gamingcoach)
• Mastodon.art (kunst)

En misschien wel de belangrijkste: mastodon.nl, een server voor Nederlandse gebruikers. Het is overigens niet ondenkbaar dat er in de toekomst nog veel meer Nederlandstalige servers bijkomen. In principe kan iedereen een server opzetten.

Geen tweet maar een toot

Op Mastodon plaats je geen tweets maar toots.

• Toot = een enkel bericht
• Toots = meerdere berichten
• Tooter = gebruiker op Mastodon

Wel kun je, net als bij Twitter, gebruik maken van hashtags.

Waarom je Mastodon zou moeten gebruiken (over de voordelen)

Mastodon is decentraal. Dit betekent dat je gegevens niet in handen van één partij zijn. Sterker nog, je bepaalt zelf welke gegevens je deelt en wat je hiermee doet. Je bent dus niet verplicht om allerlei privacygevoelige gegevens door te geven zoals je geboortejaar of je woonplaats. Je registreert alleen met een zelfverzonnen accountnaam en een geldig e-mailadres. Je hoeft zelfs je echte naam niet op te geven!

Mastodon is dus uitermate geschikt voor mensen die veel waarde aan hun privacy hechten. Bovendien zijn de regels op veel servers vrij eenvoudig. Respect tonen, meer wordt er niet gevraagd.

Het is via Mastodon heel makkelijk om mensen uit te nodigen om jou te volgen. Dit doe je via het instellingenmenu onder het gedeelte mensen uitnodigen. Je maakt automatisch een uitnodigingslink aan, kopieert deze en verstuurt hem vervolgens naar de gewenste contactpersonen.

Vaak wordt gedacht dat, wanneer je bij een bepaalde server bent aangemeld, ook alleen binnen deze server kunt communiceren. Dat klopt niet want de servers staan met elkaar in verbinding. Je kunt lokale berichten (op je server) bekijken, maar ook globale berichten. In het laatste geval zie je berichten die op alle servers zijn geplaatst.

De nadelen van Mastodon

Een groot nadeel van Mastodon is dat het je enkele uren kost voordat je de werking hiervan begrijpt. Sommigen zullen de werking nooit snappen, want een decentraal netwerk ziet er heel anders uit.

Een ander groot nadeel, en dat zie je bij veel decentrale platformen, is de donkere lay-out. Wanneer je enige tijd naar een donkere achtergrond kijkt en vervolgens naar een wit scherm of je witte muur, zie je allemaal vreemde vlekken.

Natuurlijk kun je dit instellen, maar veel gebruikers hebben dit niet direct in de gaten. Je hoeft alleen maar op het menu te klikken en vervolgens op instellingen. Ga naar het gedeelte uiterlijk en kies voor het lichte thema. Sla de wijzigingen op en alles ziet er een stuk rustiger voor de ogen uit.

Enkele praktische tips

Het kan in het begin heel ingewikkeld zijn om Mastodon te gebruiken. Daarom heb ik enkele praktische tips op een rij gezet.

Servers vinden

Weet je niet bij welke server je je moet aanmelden? Op de website joinmastodon.org vind je een complete lijst met servers. Wanneer je iets naar onder scrolt zie je alle topics, onderverdeeld in verschillende categorieën. Het is aan te raden om te filteren op Nederlands, omdat je dan relevante Nederlandse servers voorbij ziet komen. Dit zijn er in 2022 nog niet zoveel, maar je kunt ervan op aan dat dit met de tijd flink toe zal nemen.

Je eigen Mastodon-server draaien

Zit de gewenste server er niet bij? Zet dan je eigen Mastodon-server op. Hiervoor heb je een domeinnaam nodig, die kosten zijn voor jezelf. Vervolgens een VPS, een e-mailadres en optioneel een opslagprovider. Dit laatste is belangrijk wanneer de servers steeds groter wordt.

Er zijn wat Mastodon hosting-providers die de technische zaken verzorgen, maar dan moet je wel nog steeds een eigen domeinnaam kopen. Een hosting-provider is ideaal voor mensen die weinig ervaring hebben met het opzetten en onderhouden van een decentraal netwerk.

Op elke server apart aanmelden

Het is niet zo dat je, door het aanmaken van een account, bij elke willekeurige server aan kunt melden. Je moet je voor elke server apart registreren. Hierbij kan het gebeuren dat je eerder gekozen gebruikersnaam op een andere server al bezet is.

Is Mastodon interessant voor bedrijven?

Veel bedrijven zijn op Twitter actief, maar ook op veel andere sociale netwerken. In 2022 is Mastodon nog niet zo populair. Hierdoor zijn er maar weinig bedrijven ook op dit decentraal netwerk actief.

Toch kan dit in de toekomst veranderen. Wanneer Mastodon echt veel populairder wordt is het niet ondenkbaar dat steeds meer bedrijven hier interesse in tonen. Ben je ondernemer, dan is het zeker interessant om je eigen server op te zetten of om nu alvast wat accounts te registreren.

---