Copyright kopen, wat kost dat?

Bijgewerkt: 2 mei 2023

Op bepaalde werken rust auteursrecht (copyright). Je hebt dan toestemming nodig om dit werk te gebruiken. Kun je copyright kopen? Dit betekent dat je geen toestemming van de auteur meer hoeft te vragen. Je mag het werk dan vrijelijk gebruiken, aanpassen of doorverkopen. Dit klinkt geweldig maar het kopen van copyright blijkt niet zo eenvoudig te zijn.

Een licentie voor het gebruik van werk

Je laat iemand een blog voor je website schrijven. Heb je dan auteursrecht op deze blog? Nee, dat heeft de auteur (de schrijver). Vaak krijg je een licentie voor het gebruik van die blog. In veel gevallen ook nog eens een exclusieve licentie. Dit betekent dat alleen jij die blog mag plaatsen. De schrijver zal de blog niet aan anderen doorverkopen.

Dat is maar goed ook want op het internet is het niet handig wanneer dezelfde blog op verschillende websites staat. Dan krijg je met duplicate content te maken. Niet goed voor je SEO ranking!

Een licentie voor het gebruik van het werk krijg je niet alleen bij blogs. Maar ook wanneer je foto’s laat maken, een video, podcast, social media post, een tekening of een kunstwerk. De licentie geldt ook voor het laten maken van logo’s, een websitedesign of muziek. Op alles waar auteursrecht op rust kun je om een licentie vragen.

Moet je die licentie vastleggen?

Je kunt een licentie officieel vast laten leggen. Je hebt het dan over een contractuele overeenkomst. Zo’n overeenkomst hoeft niet heel ingewikkeld te zijn. Wanneer je een mailtje naar een tekstschrijver stuurt met de vraag of deze een blog kan schrijven, mag je er vanuit gaan dat je een licentie krijgt voor het gebruik van die blog. Anders heeft het laten schrijven van die blog helemaal geen zin.

In sommige gevallen is het beter om een schriftelijke overeenkomst op te stellen. Bijvoorbeeld wanneer het over een kunstwerk of muziek gaat. Hier wil je achteraf geen gedoe over krijgen.

Het copyright kopen

Het probleem met een licentie is dat je aan beperkingen vastzit. Zo mag je het werk vaak alleen op bepaalde manieren verspreiden. De auteur bepaalt wat wel en niet mag.

Wil je volledige controle over het werk krijgen? Dan moet je het copyright kopen. Dit betekent dat de oorspronkelijke auteur van zijn auteursrecht afziet. Het copyright kopen kan erg duur zijn. Maar soms ben je ook hartstikke goedkoop uit.

Wat kost het om copyright te kopen?

Vooral bij beginnende fotografen en tekstschrijvers kun je copyright kopen. Ze doen nog niet zo moeilijk over hun rechten. Je vraagt netjes wat het kost om het copyright over te nemen. Vaak zal het om enkele euro’s gaan. Zorg dat je dit soort afspraken vastlegt. Dat kan in een officiële overeenkomst, maar ook in een mailtje. Zolang het maar ergens vaststaat.

Bij ervaren tekstschrijvers, fotografen, muzikanten of kunstenaars is copyright kopen veel duurder. Feitelijk zijn er geen vaste prijzen voor. De auteur bepaalt de hoogte van de prijs. Hier kun je natuurlijk wel over onderhandelen.

Houd er rekening mee dat de kosten op kunnen lopen tot enkele duizenden euro’s. Dat hangt ook weer van het werk en de naamsbekendheid van de auteur of kunstenaar af. Het copyright van een beroemde kunstenaar kopen is veel duurder dan wanneer je dit van een middelmatige fotograaf koopt.

Wanneer je flink wat geld neertelt is het zeker aan te raden om een officiële overeenkomst op te stellen. Het zou zonde zijn wanneer er later onenigheid over het auteursrecht bestaat, en jij je geld kwijt bent.

De regels omtrent auteursrechtoverdracht

De auteursrechthebbende bepaalt wat er met het werk gebeurt. Bijvoorbeeld waar dit wordt gepubliceerd of getoond. Ook over welke periode, in welke vorm en of er aanpassingen worden gemaakt.

Wanneer je copyright koopt ben je niet de oorspronkelijke auteur. Maar je hebt wel het auteursrecht. Dit betekent dat jij bepaalt wat je met het werk doet. En wie het mag gebruiken.

Eerst is het zaak om de auteur zover te krijgen om het copyright aan jou te verkopen. Of wanneer je auteur bent: je moet bereid zijn om van je copyright af te zien. Vervolgens moeten jullie het eens worden over de prijs.

Het is verstandig om afspraken schriftelijk vastleggen. Vaak wordt gedacht dat dit via een jurist, advocaat of notaris moet. Nee, je kunt ook zelf een overeenkomst opstellen. Zelfs een afspraak op een bierviltje is rechtsgeldig. Dit geldt ook voor digitale vastlegging, zoals via een e-mail. In dit geval is het wel aan te raden om het document digitaal te ondertekenen.

Het copyright na overlijden

Wanneer een auteur komt te overlijden dan gaat het auteursrecht automatisch naar de erfgenamen. 70 jaar na overlijden van de maker van het werk vervalt het auteursrecht. Op dat moment hebben de erfgenamen ook geen auteursrecht/copyright meer.

Maar hoe zit het bij copyright kopen of verkopen? Dan gelden er wat andere regels. De koper is wellicht niet de maker maar wel de auteursrechthebbende. Komt de maker te overlijden dan heeft de koper nog gedurende 70 jaar na diens overlijden het copyright. Het is niet mogelijk om deze periode te verlengen, bijvoorbeeld door het copyright weer door te verkopen.

Belangrijk om te weten: heeft de maker van het werk het copyright voor zijn overlijden verkocht? Dan krijgen de erfgenamen geen auteursrecht over dit werk.

Copyright kopen van werknemers (personeel)

Veel bedrijven hebben tekstschrijvers, fotografen of ontwerpers in dienst. Ze maken allerlei creatieve werken. Wanneer ze uit dienstverband gaan blijven ze met dit werk pronken. Dat mag niet! Makers die in dienstverband iets creëren hebben hier geen copyright op. De werkgever krijgt dit automatisch. Dit betekent dat de werkgever geen copyright van werknemers hoeft te kopen.

De persoonlijkheidsrechten

Copyright kopen kan verschillende voordelen hebben. Je moet wel weten dat je persoonlijkheidsrechten nooit kan kopen. Het gaat hier om zogenaamde morele rechten. Zo kan de oorspronkelijke tekstschrijver in verweer gaan wanneer zijn blogs onder een andere naam worden gepubliceerd. De fotograaf kan bezwaar maken wanneer zijn foto’s worden bewerkt.

Nu moet een en ander wel redelijk zijn. Wanneer de tekstschrijver een taalfout in een blog maakt dan is het heel redelijk dat de ‘koper’ deze taalfout eruit haalt. Of wanneer een foto op de achtergrond een logo van een concurrerend bedrijf toont, dan is het wel redelijk dat de ‘opdrachtgever’ het logo van zijn concurrent blurt.

Met betrekking tot de verplichte naamsvermelding van de maker hangt het van de situatie af. Bij productomschrijvingen in een catalogus of op een webshop is het niet zo gebruikelijk om de naam van de maker te vermelden. Ook niet bij een advertentietekst of een logo. Dat zou een beetje gek uitzien. Terwijl de naam van een fotograaf vaak wel onder een foto moet worden geplaatst.

Wanneer je copyright koopt is dus ook belangrijk om rekening te houden met de persoonlijkheidsrechten van de maker. Je kunt persoonlijkheidsrecht niet kopen. Maar je kunt aan de maker wel vragen wat hij of zij wenst.

---