Wat is copyright? Alles over je rechten

Bijgewerkt: 11 augustus 2021

Wat is copyright en waar heb ik recht op? Copyright staat in Nederland ook wel bekend als auteursrecht. Het is het recht van de maker van een werk. Met copyright bepaal je zelf hoe je werk verspreid wordt en hoe anderen hiermee om mogen gaan. Soms is er sprake van schending van het auteursrecht. Ontdek wat je rechten (en plichten) zijn.

Intellectueel eigendom

Copyright heeft alles te maken met intellectueel eigendom. Dit zijn de rechten op intellectuele creaties. Dit kan van alles zijn, zolang het maar daadwerkelijk om een creatief werk gaat. Hieronder enkele voorbeelden waarop het intellectueel eigendomsrecht van toepassing is.

• Teksten
• Muziek
• Foto’s
• Merken
• Vormgeving (design)

Onder het intellectueel eigendomsrecht vallen verschillende rechten. Dit zijn onder andere het handelsnaamrecht, merkenrecht en het copyright, dat ook wel bekend staat als het auteursrecht. Het copyright is op literatuur, muziek, kunst, beeldmateriaal en wetenschap van toepassing.

Wat is copyright precies?

Wanneer je een creatief werk maakt, dan ben je dus maker. Dit geeft je het recht om zelf te bepalen wat je met het werk doet. Je mag het verspreiden op het internet, aan iemand verkopen of beschikbaar stellen.

Anderen mogen dit niet. Met copyright heb je het exclusief recht om zelf te bepalen wat er met je werk gebeurt. Wanneer anderen dit ongevraagd verspreiden of doorverkopen dan heet dit schending van het auteursrecht (copyright).

Heb je altijd auteursrecht?

Copyright is in beginsel het recht van de maker van een creatief werk. Niet op alles rust copyright. Het werk moet origineel en creatief zijn. Wanneer je een tekst van een website kopieert en op je eigen website plaatst, dan heb je hier geen copyright over.

Ditzelfde geldt bij aankoop van teksten (tekstschrijver inhuren) of wanneer je foto’s laat maken (fotograaf inschakelen). Bij betaling van de maker krijg je exclusief recht om het werk te gebruiken, dit noem je ook wel een licentie.

In de praktijk komt het erop neer dat je voor bepaalde of onbepaalde tijd gebruik maakt van teksten, foto’s, muziek of vormgeving. Exclusief recht houdt in dat je de enige bent die er gebruik van mag maken, dus niet meerdere personen. Het kan echter ook om gedeeld recht gaan, iets dat je bijvoorbeeld bij stockfoto’s ziet.

Copyright plichten

Hoe zit het met de copyright plichten? Er zijn geen plichten. Zolang je werk creatief én origineel genoeg is, dan geniet je copyright. Daar hoef je verder niets voor te doen, je hoeft ook geen juridisch document op te stellen of het copyright ergens vast te leggen. Het copyright symbool op je website plaatsen mag maar is niet verplicht.

Afstand doen van copyright

In uitzonderlijke gevallen doet een auteur of maker afstand van het copyright. Feitelijk moet je dit afkopen (of iemand anders koopt jouw copyright). Bij het afkopen is het handig om afspraken op papier te zetten. Zo weet je voor 100% zeker dat je niet alleen het werk maar ook copyright koopt.

Wat betaal je voor het afkopen van copyright, zodat jij het copyright in bezit krijgt? De prijs zal minimaal tweemaal de waarde van het werk bedragen. Laat je een tekst schrijven en kost dit normaal gesproken € 80? Dan kan de auteur voor afstaan van het copyright € 160 vragen (tekst + copyright).

Overigens is het tarief voor het kopen van copyright nergens wettelijk vastgelegd. Het is een kwestie van onderhandelen en afspraken maken.

Wat is copyright op tekst?

Op veel websites zie je het copyright teken (©) staan. Hiermee geeft de auteur aan dat er sprake is van copyright. Feitelijk is het niet nodig om copyright op tekst te claimen. Dit is immers al wettelijk vastgelegd.

Het copyright teken heeft dus geen meerwaarde. Het copyright symbool heeft net als het tm symbool totaal geen juridische betekenis. Waarom dit © dan toch bestaat? Omdat het in de Verenigde Staten verplicht is op drukwerk aan te brengen. Dit geldt alleen voor werken die voor 1 maart 1989 zijn gecreëerd. Later is het copyright symbool dus komen te vervallen.

Weten hoe je het copyright symbool maakt? Door op je toetsenbord control, alt en C tegelijkertijd in te drukken. Probeer het maar eens: © Gelukt?

Copyright schending

Wat is copyright waard wanneer iemand er met je werken vandoor gaat? Het komt best vaak voor dat teksten of foto’s ongevraagd door anderen worden gebruikt.

Bij inbreuk op copyright (auteursrecht) is het belangrijk om de ‘dader’ direct te vragen om het werk niet meer te verspreiden of te gebruiken. In praktijk komt het er vaak op neer dat iemand teksten of foto’s van een website of social media moet verwijderen.

Daarnaast kun je een boete opleggen, ook wel een schadevergoeding genoemd. Probleem is dat auteurs vaak een onredelijk hoge schadevergoeding eisen.

Schadeclaim & copyright

Wanneer iemand inbreuk maakt op het copyright dan kun je een schadevergoeding eisen. Die schadevergoeding mag niet hoger zijn dan de daadwerkelijke schade die je hebt geleden. Hierbij neem je de normale situatie als uitgangspunt.

Je hebt teksten geschreven en die staan op je website (online). Na een tijd merk je dat iemand anders twee teksten heeft gekopieerd. Dit is een inbreuk op het copyright. Hoeveel had je in rekening gebracht wanneer je deze teksten voor de dader had geschreven? Is dit tweemaal € 80? Dan kun je in ieder geval € 160 eisen.

Er kan echter sprake zijn van nog meer schade. Bijvoorbeeld omdat de ander, door gebruik te maken van je teksten, meer zoekverkeer naar zich toe heeft getrokken. Zoekverkeer dat normaal gesproken op jouw website zou uitkomen. Het is dan een kwestie van berekenen wat je eventueel mis bent gelopen. Dit noem je gederfde winst.

Teksten inclusief licentie laten maken

Teksten laten schrijven? Dit zorgt voor een betere online vindbaarheid. Je ontvangt van mij altijd teksten inclusief licentie (exclusief gebruiksrecht). Werk aan je online vindbaarheid met goed geschreven SEO teksten. Vraag direct en vrijblijvend de tarievenkaart aan.

---