Schrijven of schrijfen: gewoon goed doen

Gewoon goed schrijven, het klinkt kinderlijk eenvoudig. Maar dat is het niet. Het Nederlands heeft enkele regels die in veel andere talen niet voorkomen. Bovendien zijn de klanken niet zo logisch. Over het algemeen is Nederlands een moeilijke taal om te leren, zelfs wanneer je hier geboren bent.

Neem nu schrijven of schrijfen. Voor velen is het logisch om ‘schrijven’ te zeggen, iets dat je ook in de klank terug hoort. Alleen is het vanuit enkelvoud gezien (schrijf) minder logisch om in meervoud de f voor een v te vervangen.

Schrijven vervoegen

In het Nederlands is er een duidelijk verschil tussen de informele spreektaal en formele schrijftaal. Voor niet-moedertaalsprekers kan dit erg verwarrend zijn. Dit heeft te maken met de verschillende grammaticaregels en uitdrukkingen.

Het vervoegen van een woord houdt in dat je dit aanpast en hierbij rekening houdt met grammaticale aspecten. Bijvoorbeeld: ik loop, jij loopt. Of: ik schrijf, jij schrijft.

Hieronder vind je alle vervoegingen van het werkwoord ‘schrijven’ in de tegenwoordige tijd, de verleden tijd en de voltooide tijd.

Persoon	Tegenwoordige tijd	Verleden tijd	Voltooide tijd
Ik	schrijf	schreef	heb geschreven
Jij	schrijft	schreef	hebt geschreven
Hij/Zij/Het	schrijft	schreef	heeft geschreven
Wij	schrijven	schreven	hebben geschreven
Jullie	schrijven	schreven	hebben geschreven
Zij	schrijven	schreven	hebben geschreven

Schrijven of schrijfen

Je ziet dat in de tegenwoordige tijd (het gebeurt nu) enkele keren het woordje ‘schrijf’ voorkomt:

• Ik schrijf
• Jij schrijft
• Hij/zij/het schrijft

En in de verleden tijd (het is gebeurd):

• Ik schreef
• Jij schreef
• Hij/zij/het schreef

Heb je het over meervoud, dan is het nooit schrijf+en, maar schrijven. Met een V dus. Kijk maar eens:

• Wij schrijven
• Jullie schreven
• Zij hebben geschreven

Waarom verandert de F in een V?

De verandering van de medeklinker “f” naar “v” heeft te maken met assimilatie wordt genoemd. Assimilatie is een fonetisch verschijnsel (de manier waarop geluiden worden geproduceerd). Wanneer klanken en een woord elkaar beïnvloeden dan kunnen ze worden aangepast zodat de uitspraak makkelijker wordt. Dat is dus assimilatie.

Zoiets gebeurt bij werkwoorden waarbij bepaalde medeklinkers stemhebbende medeklinkers veranderen. Dit betekent dat het dan allemaal wat beter klinkt, en dat je het beter uit kunt spreken.

‘F’ is een stemloze klank. Je spreekt het uit zonder dat de stembanden trillen. Probeer het maar eens. Zeg maar eens een paar keer achter elkaar ‘fiets’, en nu een paar keer achter elkaar ‘viets’. Bij dit tweede woord voel je de stembanden trillen. De laatste noem je een stemhebbende medeklinkerdag.

De Nederlandse taal kent een aantal regeltjes. Stemloze medeklinkers veranderen naar een stemhebbende medeklinker wanneer ze zich tussen twee klinkers bevinden.

De F van schrijf is een medeklinker. Wanneer je zonder taalregeltjes meervoud van maakt dan zou er ‘schrijfen’’ staan. Dit betekent dat de F (de medeklinker) tussen twee klinkers en staat (de IJ en de E). In dit geval verandert de F naar een V.

Nog een aantal voorbeelden

Het is nu duidelijk dat schrijf in meervoud niet schrijfen maar schrijven is. Hieronder vind je nog een aantal voorbeelden waarbij de stemloze medeklinker in het meervoud verandert naar een stemhebbende medeklinker.

• Huis: niet huisen maar huizen
• Kalf: niet kalfen maar kalven

Bij deze twee woorden zie je de medeklinker veranderen. Maar het kan ook dat een medeklinker van stemloze naar stemhebbend aandacht, zonder dat je dit ziet. Bijvoorbeeld:

Hoofd (uitspraak: hooft). In het meervoud spreek je dit niet uit als hooften maar hoofden.

Leren schrijven voor volwassenen

Kinderen leren op de basisschool schrijven. Dit doen ze al spelenderwijs. Het voordeel van kinderen is dat ze makkelijk nieuwe dingen aanleren. Bij volwassenen gaat het een stuk moeilijker. Toch kunnen ook volwassenen goed leren schrijven.

Het hangt van de doelstelling af in hoeverre je leert schrijven. Sommigen willen beter worden en Nederlands schrijven. Hier zijn cursussen voor, maar het is beter om dagelijks aandacht aan het Nederlands te besteden. Dit doe je op het werk/school, in de privésituatie, op het internet en offline. Door veel te lezen wordt het Nederlands steeds makkelijker.

Anderen willen juist leren schrijven om hun eigen blogs of artikelen te creëren. Of misschien wel een boek schrijven. In dit geval is het zeker aan te raden om een cursus of training te volgen.

Welke cursus of training je moet nemen, hangt weer van het doel af. Wil je blogs schrijven die hoog in zoekmachines scoren? Volg dan de training SEO Content Schrijven. Vind je het interessant om een boek te schrijven? De LOI heeft hier wat leuke cursussen voor ontwikkeld. Vergelijkbare aanbieders hebben ook interessante schrijfcursussen.

Ezelsbruggetjes voor de Nederlandse taal

Heb je vaak moeite met schrijven of schrijfen, huizen of huisen? Het vinden van de juiste spelling kan soms erg pijnlijk zijn. Ondanks dat de Nederlandse taal moeilijk kan zijn, zijn er wel een aantal praktische ezelsbruggetjes. Dit zijn hulpmiddelen om te onthouden hoe je iets op de juiste wijze schrijft.

Een bekend ezelsbruggetje is het kofschip of het fokschaap. Dit hulpmiddel bepaalt of een werkwoord in de verleden tijd eindigt op een T of een D.

Het kofschip verwijst naar de medeklinkers die aan het einde van een werkwoord voorkomen: K, F, S, CH en P. De medeklinkers die niet in het kofschip voorkomen zijn: B, D, G, L, M, N, R en T.

Komt de laatste klank van de stam van het werkwoord en het kofschip voor? Dan eindigt het werkwoord in de verleden tijd op een T. Bijvoorbeeld: fiets. De laatste klank ‘S’ komt en het kofschip voor, dus is de verleden tijd: fietste (en niet fietsde).

Maar let op, dit geldt bijvoorbeeld niet voor het woordje schrijf. De F komt voor in het kofschip dus je zou denken dat het in de verleden tijd ‘schrijfde’ wordt. Maar het wordt juist ‘schreef’. Het verschil zit hem in een zwak of sterk werkwoord. Schrijf is een sterk werkwoord omdat het van de verleden naar de tegenwoordige tijd (en andersom) verandert. Zoals ik liep en ik loop, ik schreef en ik schrijf.

Maar hoe weet je of een werkwoord sterk of zwak is? Dat kun je niet zomaar zien en hier is ook geen ezelsbruggetje voor. Vaak is een kwestie van taalgevoel.

Een aantal manieren om je schrijfvaardigheid te verbeteren

Er zijn nog veel meer ezelsbruggetjes voor de Nederlandse taal. Gebruik die om je schrijfvaardigheid te verbeteren. Hieronder nog enkele tips om dagelijks aan je schrijfvaardigheid te werken.

Methode	Beschrijving
Veel lezen	Door regelmatig te lezen, vergroot je je woordenschat, verbeter je je grammaticale kennis en krijg je een gevoel voor zinsstructuur en schrijfstijl.
Oefenen met schrijfopdrachten	Door regelmatig schrijfopdrachten te maken, zoals essays, brieven of creatieve teksten, ontwikkel je je schrijfvaardigheid en leer je structuur aan te brengen.
Feedback ontvangen	Vraag anderen, zoals docenten, medestudenten of native speakers, om feedback op je geschreven werk. Zo krijg je inzicht in je sterke en zwakke punten.
Grammatica en spelling oefenen	Besteed aandacht aan grammaticaregels, interpunctie en spelling. Door gericht te oefenen, verbeter je je schriftelijke nauwkeurigheid.
Herschrijven en reviseren	Neem de tijd om je eigen werk te herschrijven en te reviseren. Dit helpt je om je tekst te verfijnen, onduidelijkheden aan te pakken en fouten te corrigeren.
Schrijf in verschillende genres	Experimenteer met verschillende genres, zoals verhalend schrijven, argumentatief schrijven of journalistiek schrijven, om je vaardigheden te diversifiëren.
Volg schrijfcursussen	Schrijfcursussen bieden gestructureerde begeleiding en kunnen je helpen bij het ontwikkelen van specifieke schrijfvaardigheden en technieken.
Blijf schrijven	Oefening baart kunst. Blijf regelmatig schrijven, zelfs als het alleen maar om dagboekaantekeningen, blogposts of korte verhalen gaat.
Lees over schrijftechnieken	Bestudeer boeken, artikelen of online bronnen die zich richten op schrijftechnieken, zoals het gebruik van beeldspraak, dialoog en spanningsopbouw.

Wil je een blog, artikel, brief of iets anders schrijven maar heb je hier moeite mee? Ik help je hier graag bij. Van simpele tips tot het compleet laten schrijven van een SEO-blog of een (zakelijke) brief, alles is mogelijk. Vraag naar de opties en de voordelige tarieven.

---