Contaminatie voorbeelden

Twee woorden of uitdrukkingen met elkaar mengen, dat noem je contaminatie. Soms gebeurt dit met opzet maar net zo vaak per ongeluk. Je kunt contaminatie als een stijlfout zien. In de gesproken taal is dit niet direct een probleem, maar wel wanneer dit op het internet verschijnt. Vooral ondernemers moeten voorzichtig zijn met contaminatie, het ziet er slordig uit. Hieronder vind je enkele contaminatie voorbeelden.

Korte uitleg over contaminatie

De directe betekenis van contaminatie is vervuiling, soms ook wel besmetting genoemd. Vaak worden er twee woorden of uitdrukkingen door elkaar gebruikt, hierdoor ontstaat er vermenging. Uiteindelijk ontstaat er een nieuwe uitdrukking die onder de stijlfouten kan vallen. Wanneer mensen deze stijlfout vaak genoeg gebruiken wordt hij algemeen geaccepteerd.

Het berust op een vergissing

In veel gevallen berust contaminatie op een vergissing. Bijvoorbeeld toen het over beleggingen ging en iemand zei “de aandeelhouder wint” (aandeelhouder + de aanhouder wint). Deze uitspraak berustte op een vergissing en is inmiddels voor velen een grapje.

Appels en peren vallen niet ver van de boom. Ook dit berust op een vergissing want er worden twee spreekwoorden door elkaar gehaald: appels met peren vergelijken + de appel valt niet ver van de boom. Wanneer het om een vergissing gaat dan verdwijnt deze contaminatie snel weer naar de achtergrond. Soms wordt dit overgenomen en voor de grap gebruikt.

Contaminatie is ingeburgerd

In sommige gevallen is contaminatie ingeburgerd. Ooit is er een stijlfout of schrijffout ontstaan en vinden we dit nu heel normaal.

Het kost duur, een veel gemaakte maar geaccepteerde contaminatie.De lerares Nederlands hoorde ik zelfs zeggen “het kost gratis” (het kost niets + het is gratis). Of mijn telefoon is kwijt (ik ben mijn telefoon kwijt + mijn telefoon is weg).Niemanddie je bij dit soort contaminaties erop aan zal spreken.Dit komt omdat het zo is ingeburgerd dat het gewoon kan en mag.

Contaminatie voorbeelden

Op zoek naar leuke contaminatie voobeelden? Hieronder vind je er een paar. Laat je inspireren om dit soort contaminaties lekker toe te passen op je social media, er een ander mee voor de gek te houden of om het juist niet te gebruiken.

Korte contaminatie voorbeelden

Eerst maar eens de 1-woord contaminatie voorbeelden. Dit zijn dus voorbeelden die uit slechts één woord bestaan maar wel afkomstig zijn van twee woorden. Deze twee woorden zijn met elkaar gemengd.

• Overnieuw: overdoen en opnieuw
• Huisvestigen: huisvesten en vestigen
• Rondcirculeren: rondgaan en circuleren
• Bekritiseren: beoordelen en kritiseren
• Verzenden: versturen en zenden

Meerdere woorden

Vaak bestaat contaminatie uit meerdere woorden. Hieronder enkele voorbeelden.

Mond-op-mond reclame: dit moet mond-tot-mond reclame zijn. Hierbij zijn er twee dingen door elkaar gehaald. Ten eerste mond-tot-mond reclame en ten tweede mond-op-mond beademing. Op zich wel een logische verspreking.

Onderdeel uitmaken van. Dit is een mengeling van onderdeel zijn van én deel uitmaken van. Je ziet dat deze twee dingen ook door elkaar zijn gehaald waardoor er contaminatie ontstaat. Het bijzondere is dat we dit soort verminkingen vaak helemaal niet in de gaten hebben. Dit komt omdat je niet de enige bent die deze fout maakt.

Heel veel mensen zeggen dat ze tussen de middag even langskomen of het pakket ophalen. Wat is tussen de middag, want iets kan alleen tussen de ochtend en de middag of halverwege de middag zijn. Dit is een mooi contaminatievoorbeeld waarbij er gebruik is gemaakt van de uitdrukkingen ‘in de middag’ en ‘tussen de middaguren’. Overigens kan tussen de middag ook afkomstig zijn van ‘gedurende de middag’.

Tot een van de weinige…

Een veelgehoorde en geaccepteerde contaminatie voor is ‘tot een van de weinige’. Ik vind het zo lekker klinken dat ik het ook wel eens gebruik. Een mooi voorbeeld zou zijn ‘ik behoor tot een van de weinige goede tekstschrijvers ‘. In de kern klopt de uitdrukking ‘tot een van de weinige’ niet. Dit komt omdat je niet tot je zelf kan behoren. Wel kun je tot een groep behoren. Het zou dus beter zijn om te zeggen ‘ik behoor tot de beste tekstschrijvers’. Of: ik ben een van de beste tekstschrijvers.

Ondanks dat het hier om een contaminatie gaat vinden we deze uitdrukking helemaal niet vreemd. Natuurlijk is het een feit dat nieuwe contaminaties op weerstand duiden. Sommige mensen doen er alles aan om dit soort vermengelingen niet in de Nederlandse taal te krijgen. Toch gebeurt het in de praktijk wel en valt er weinig tegenin te brengen. Simpelweg omdat iedereen dit gebruikt. Behoor jij ook tot een van de enthousiaste mensen die wel van contaminatie houdt?

Acryologie = bewuste contaminatie

Misschien ben je leuke ideeën op het bovenstaande contaminatie voorbeelden. Wanneer je hier bewust mee bezig bent dan spreek je van acryologie. Hierbij worden twee of meerdere woorden bewust in een andere vorm gebruikt. Een hele bekende: gefeliciteerdflapstaart. Of aufwiederschnizel, tot sinas, feestboek en worst-kaasscenario.

Wanneer twee woorden worden vermengd en er ontstaat een nieuw bestaand woord dan spreek je van een porte-manteauwoord. Een bekend voorbeeld hiervan is brus, een combinatie van broer en zus. Dit woord kom je vaker op zwangerschapskaartjes tegen: “hoera, (naam) verwacht een brusje”. De vorming van nieuwe woorden noem je neologisme.

---